Frips
Ff wat anders: overdag kan het wel lekker zijn, maar ’s avonds vind ik het zo ineens toch wel wat fripser hoor!
oktober 2006
Voor altijd jong
Soms zie ik bejaarde mensen. De één nog actief, de ander vermoeid en weer een ander weet niet meer van de wereld om hem of haar heen. De kinderen komen op bezoek. Met de kleinkinderen. Opa wacht al op ze bij het station. Of gewoon bij de deur. Koekjes en snoepjes en andere verwennerijen. De levendigheid van de kleinkinderen is ze eigenlijk iets te veel, maar ze zetten door, uitrusten doen ze morgen wel. Want wat kun je nog als je zo oud bent?
En soms komen de kinderen niet. Soms is er ruzie en komen ze niet meer bij elkaar over de vloer. Of hebben de kinderen het te druk en eigenlijk geen tijd. Te druk met hun carrière, huis, vakanties en de crèche. Daar zitten die oudjes dan. Te wachten. Een heel leven lang in het teken van de kinderen. Of misschien ook wel weer niet. Misschien waren ze nooit lief en oogsten ze nu wat ze gezaaid hebben?
En zo gaan mijn gedachtenspinsels van tijd tot tijd.
En ik kan mezelf er niet goed in (ver)plaatsen.
Want mijn ouders kunnen die leeftijd nooit meer bereiken.
Morgen zou zij 62 zijn geworden.
Fotoblog
Al een tijdje zit ik te dubben of ik wel of niet door moet gaan met bloggen. Om me heen (zie dagelijks logrondje in de kantlijn) wordt steeds minder geschreven. Ik heb zelf het gevoel dat ik in herhaling val, omdat ik alles al een keer geschreven heb. En misschien beperk ik me in de toekomst dus wel tot het publiceren van foto’s. Aangezien ik met het huidige niet tevreden was, ben ik op zoek gegaan naar een nieuw template om de foto’s te parkeren. Na veel wikken en wegen toch maar gekozen voor Pixelpost. Een simpele en rustige lay-out. Hier zijn ze dan ook vanaf nu te vinden.
TV
“…Wil je daar aan meedoen?”
“Ja, natuurlijk! Het gaat toch om jou?”
“Maar realiseer je wel dat je dan op tv komt…”
O dear, o dear…
Meelezers
Soms vergeet ik dat ik een aantal buitenlandse meelezers heb. Een enkeling kent Nederlands en dat is wel fijn. Maar anderen niet. En toch kijken ze met regelmaat mee en als we elkaar spreken, dan komt dit blog wel eens ter sprake. Vanavond was ItaliÎ aan de telefoon. En wat blijkt: ItaliÎ heeft geprobeerd te vertalen. Maar da’s nog niet zo gemakkelijk. Er bestaat bijvoorbeeld een dienst als Babelfish: mik er een stuk tekst in Ûf een hele pagina en druk op de knop ‘vertaal’. Je wilt niÈt weten wat het resultaat is.
Voor de aardigheid dacht ik dat het leuk zou zijn om eens te kijken wat er gebeurt met een vertaling van Nederlands naar het Engels en weer terug naar het Nederlands. Ter leringh ende vermaeck:
Origineel:
Ik heb nog nooit zoveel mensen zien fietsen, zoveel fietsen bij elkaar gezien, zoveel fietsende mensen gezien als in Kopenhagen. Geweldig! Maar ook: wat een teringbende! Stoepen zijn onbegaanbaar omdat er drie rijen dik fietsen geparkeerd staan. Wat dan wel weer leuk is, is dat ze een fietsenplan hebben. ‘Leen’fietsen staan her en der door de stad gestald met een slot zoals de supermarktkarren vast staan. Je werpt er 20 kronen in en huppekee, je hebt je fiets. Ze zijn dan ook zo populair dat ze bij veel mensen in de achtertuin staan en da’s dan weer jammer. Want daar heb je als toerist dan weer niks aan.
Terugvertaald:
Ik heb mensen nooit zo velen fietsen, zo veel fietsen bij elkaar zien, zo vele cirkelende gezien mensen gezien zoals in Kopenhagen. Vreselijk! Maar ook: wat teringbende! De bestratingen zijn onoverschrijdbaar omdat drie de dikke fietsenwaaier daar tribune parkeerde. Wat of aardig is, is dat zij een fietsplan hebben. Leen’fietsen is sommige haar en van de langs stad stabled met een slot zoals supermarktkarren om zich te bevinden. U werpt 20 kronen en huppekee, u heeft u fiets. Zij zijn zo deze populaire manier dat zij zich tegen da’s bij vele mensen in backyard en dan de stoorzender verzetten. Omdat aan dat u als toerist toen niets hebben.
Euh….waar komt die stoorzender nou weer vandaan…???
Carpet Crawlers
…There’s only one direction in the faces that I see;
It’s upward to the ceiling, where the chambers said to be.
Like the forest fight for sunlight, that takes root in every tree.
They are pulled up by the magnet, believing that they’re free.
The carpet crawlers heed their callers:
“We’ve got to get in to get out
We’ve got to get in to get out.”…
Even aandacht voor een geweldig nummer in de kantlijn!
Oh! En als iemand de achterliggende betekenis van de tekst weet…
Oh ! (2): Het tweede staat hier zeker weten maar hÈÈl even vanwege het feit dat het nummer slechts (!) 22MB groot is, dus voor diegenen deze (bijna verplichte) ‘Genesis-early years’ missen: grijp je kans.
Christiania
Daar in Kopenhagen kreeg SmaRts een rondleiding in de ‘Vrijstad Christiania’. Mijn urban-graffiti-foto’s heb ik er gemaakt. Een bijzonder gebeuren daar. Luc van Bakel schreef er in 2005 al een mooi artikel over. Er bestaat momenteel een vacuum over de plannen met de wijk. Projectontwikkelaars staan te springen om dure appartementen(complexen) op het stuk land te zetten. De bewoners willen er (uiteraard) niet weg. Helaas vindt de harddrugs ook vaak de weg naar de Vrijstad, waardoor een nog groter excuus voor de gemeente ontstaat om het sociale experiment definitief te beëindigen.
Schrijven
Zij is sterk; ze zegt resoluut tegen de arts dat ze niet langer in het ziekenhuis wenst te blijven en dat ze direct naar huis wil. De arts belooft haar zijn best hiervoor te doen. Niet goed wetend wat we met de situatie aan moeten, bijten we ons vast in het enige waarin we denken nog invloed te hebben: haar naar huis krijgen. We hebben de dag erop een gesprek met een liaisonverpleegkundige die ‘alles gaat regelen’.
Een rare week volgt. Iedere ochtend om negen uur bel ik haar op in het ziekenhuis. Ze wacht op die telefoontjes. Iedere middag wordt ze overladen met bezoek. Veel kennissen, vrienden en familieleden. En ze is dan beresterk. Ze maakt het haar bezoek gemakkelijk door direct over haar situatie te beginnen: “Tis kut met peren, maar er is niets aan te doen. We moeten er maar het beste ervan maken en niet bij de pakken neerzitten. Maar vertel eens: hoe is het nu met jou?”. En zo breekt ze het ijs voor iedereen die komt.
Fysiek gaat het steeds slechter. En dat zien alleen wij van dichtbij; degenen die erbij zijn als ze moet plassen, als ze toegeeft aan de pijn en de misselijkheid. Bij ons is het veilig, bij ons kan ze kwetsbaar zijn. De misselijkheid is enorm en het lijkt of de misselijkheid en de pijn elkaar versterken. Eten gaat bijna niet meer. Ook het vele bezoek gaat haar opbreken. Het zuigt de energie uit haar. Juist omdat ze het voor de ander zo gemakkelijk wil maken, kost het haar zo veel. Als ’s avonds het bezoek weg is, laten wij ons nog niet wegsturen. Inmiddels is er een ongeschreven afspraak dat wij langer blijven en haar op ons gemak verzorgen; even lekker haar bed opmaken, een schone ‘jama’ aan, een vers kussensloopje en even haar billen smeren. We maken grapjes. Terwijl ze bij pa om zijn nek hangt, omdat ze niet goed meer kan staan, geven wij haar zachte tikken op haar billen. “Goed voor de doorbloeding!”, roepen we. Alsof het de normaalste zaak van de wereld is. Dat ze twee maanden terug nog gewoon aan het werk was, bestaat niet meer in onze hersenen.
Ik heb ooit het plan opgevat om te schrijven. Over die periode. Over hoe het ging, wat we voelden, wat het met ons deed. En ik schreef. Vanaf het moment dat het mis ging tot het moment dat ze thuis kwam. Want over de periode daarna lukt het gewoon steeds niet om iets op papier te zetten. Of dat dat nou komt omdat mijn beleving van die periode zo intens was? Of misschien omdat er over denken zeer doet? Of wellicht omdat de details langzaam maar zeker vervagen? Ik weet het niet. Van tijd tot tijd duik ik wel in het document dat ik gemaakt heb. Vooralsnog is dat niet meer dan een samenvatting van de gebeurtenissen uit die tijd. En als ik daar dan weer stukjes van gelezen heb, vergaat me opnieuw de moed om verder te schrijven. Toch…ooit zal het er van komen.
Zingeving
Vanavond gezien/gehoord in Netwerk. Hoe nabestaanden vertelden dat ‘zijn laatste zeven maanden wel degelijk zinvol waren‘.
Het ging in dit geval om hun (schoon)vader: een man met een ernstige longaandoening, levensmoe en erg benauwd. De zieke man was verteld door thuiszorg en andere-‘niet-door-kennis-gehinderde-professionals’ dat palliatieve sedatie een snelle manier was om dat laatste stukje naar de dood sneller te overbruggen. Dus eigenlijk een alternatief voor euthanasie. Dat wilde hij wel. De huisarts was happig en wilde hieraan wel meewerken. Dat dit niet volgens de richtlijnen was (pas toepassen als je verwacht dat iemand niet meer dan twee weken zal leven) en dat doodgaan op deze manier (in zijn situatie) niet binnen drie dagen gepiept zou zijn, waren die professionals vergeten te melden. Interventie van de kinderen zorgde ervoor dat de palliatieve sedatie uiteindelijk niet doorging en dat het zelfs nog zeven maanden duurde voordat de man overleed. ‘En dat waren’, volgens de kinderen, ‘zinvolle maanden’. Ik vraag me dan af: Zinvol? Vanuit wiens oogpunt? Van hen of van hem?
Ik zeg wel eens dat ik vind dat de mens tot veel meer in staat is dan ‘ie vaak denkt. Maar dattie voor een ander bepaalt of zeven maanden langer leven met een slopende ziekte, wel of niet zinvol is… “Detail!” zul je zeggen. Of: “Daar ging het helemaal niet om!”. Daar heb je gelijk in. Het was een uitzending waarin aandacht werd gevraagd voor: het fenomeen palliatieve sedatie als uitweg voor euthanasie. Hierdoor fungeert het nu als een soort van passieve actieve euthanasie. En da’s helemaal niet goed. En da’s een discussie waar het laatste woord nog niet over is gezegd.
Ik blijf nadenken over zo’n klein iets als zeggen dat iemand zijn laatste tijd ‘zinvol’ is doorgekomen. Want dat hele dilemma kreeg ik -in mijn vorige leven als verpleegkundige- door patienten voorgelegd als een dokter de slechte boodschap had gegeven. Wel of niet chemo? Wel of niet doorgaan met behandelen? En wat als niet? En wat als wel? En ik kon er nooit antwoord op geven. Want ik had de pijn en andere symptomen niet. Ik hoefde de keuze niet te maken. En wie bepaalt nou uiteindelijk wat zinvol of zinloos is?
Nou ja, never mind. Laat mijn gedachten maar weer dwalen, er zit waarschijnlijk toch geen eind aan.
Edit: wat een lap tekst…